Twee keer per jaar wordt de klok verzet. En waar je vroeger kon uitkijken naar dat uurtje extra slaap… is het met kinderen gewoon akelig vroeg wakker worden – of te laat op school komen op maandag. Hoe zorg je ervoor dat het verzetten van de klok zo min mogelijk gevolgen heeft in je huishouden? Voorbereiding is de oplossing!

Weet je nog de opwinding als de klok werd verzet in het najaar? Het weer was dan wel ellendig, maar dat extra uurtje in bed blijven liggen maakte een hoop goed in het laatste weekend van oktober. Maar als je kinderen hebt, zijn ze in plaats van half zeven gewoon half zes wakker! Hallo extra pot koffie!

Dit artikel bestaat uit twee delen. Eén deel is voor de moeder die dit artikel één á anderhalve maand van tevoren leest. Kijk het filmpje, lees het artikel en bereid je rustig voor.

Het tweede deel is voor de moeder die deze pagina ziet in de week dat de klok wordt verzet ;). Het onderste deel is voor jou geschreven, inclusief de podcast ‘de klok verzet: les voor de chaotische moeder’.

Je kan verder lezen onder de video, als je dat liever doet ♥.

In het voorjaar is het juist andersom. Waar ze eerder altijd netjes om half zeven wakker worden, ben je in maart om half acht gestressed aan het rondrennen om alles op tijd klaar te krijgen omdat ze eindelijk eens lijken uit te slapen.

Gelukkig kan je je kind helpen om het verzetten van de klok zo soepel mogelijk te laten verlopen. En net als met alles in slaapland, geldt ook hierbij dat voorbereiding en rituelen de sleutel tot succes zijn.

Start een maand van tevoren

Tja, voorbereiding kost nou eenmaal tijd. Dus je kan het beste een maand voordat de klok wordt verzet, beginnen met de bedtijd veranderen. Ben je écht op tijd? Dan is zes weken van te voren helemaal ideaal, want dan kan je elke week tien minuten schuiven met bedtijd.

Begin met elke dag een kwartiertje later je bedritueel starten. Het is nog beter als je begint met het avondeten een kwartiertje later plannen. Eet je altijd om zes uur? Dan verschuift dat elke week een kwartiertje. Dat ziet er zo uit:

Week 1: Eten om 18:00, naar boven om 18:45, in bed om 19:30.
Week 2: Eten om 18:15, naar boven om 19:00, in bed om 19:45.
Week 3: Eten om 18:30, naar boven om 19:15, in bed om 20:00.
Week 4: Eten om 18:45, naar boven om 19:30, in bed om 20:15.
Week 5 – als de klok is verzet -: Eten om 18:00, naar boven om 18:45 en slapen om 19:30.

Het mag duidelijk zijn dat dit voor het najaar is, in het voorjaar vervroeg je telkens een kwartiertje ;).

Ben je te laat met het beginnen op voorhand? Dan kan je natuurlijk ook de bedtijd verplaatsen als de klok al is verzet. Het belangrijkste is dat je kind op een rustige wijze kan wennen aan de nieuwe bedtijd, zodat je nog steeds goed kan meewerken met het biologische slaapritme van je kind. Neem je in één keer een sprong van een uur, dan bestaat de kans dat je kleintje een aantal zware nachten heeft doordat het circadiaanse ritme nog niet is aangepast

(Heh, circadiaans ritme? Dat is het ritme van 24 uur dat ervoor zorgt dat je kleintje moe wordt en makkelijk in slaap valt en de aanmaak van het slaaphormoon melatonine goed op gang komt. Mag je gelijk weer vergeten.)

Help, ik heb geen maand de tijd!

Ben je te laat met het verschuiven van het ritme voordat de klok wordt verzet?

Dan kan je natuurlijk ook de bedtijd verplaatsen als de klok al is verzet. Het belangrijkste is dat je kind op een rustige wijze kan wennen aan de nieuwe bedtijd, zodat je nog steeds goed kan meewerken met het biologische slaapritme van je kind. Neem je in één keer een sprong van een uur, dan bestaat de kans dat je kleintje (en dus jij) een aantal zware nachten heeft doordat het circadiaanse ritme nog niet is aangepast.

(Heh, circadiaans ritme? Dat is het ritme van 24 uur dat ervoor zorgt dat je kleintje moe wordt en makkelijk in slaap valt en de melatonine aanmaak goed op gang komt. Mag je allemaal gelijk weer vergeten.)

Ik heb er ook een podcast over opgenomen die je hier kan luisteren: Help de klok wordt verzet >>>

Lekker naar buiten in de ochtend

Het is altijd belangrijk om naar buiten te gaan en frisse lucht op te snuiven, maar soms ook wel héél verleidelijk om binnen te blijven als weer niet zo goed is. Probeer toch het biologische ritme van je kindje te helpen door in de ochtend een tijdje naar buiten te gaan. Lukt dat niet, zorg dan in ieder geval voor voldoende blootstelling aan daglicht.

Dit is erg belangrijk omdat de hoeveelheid natuurlijk daglicht ons lichaam vertelt of we slaaphormonen moeten aanmaken – of juist hormonen waarvan we wakker worden en blijven. Eén van de snelste manieren om je biologische ritme te verzetten, is door zo vroeg als je kan naar buiten te gaan. Maak er dus een gewoonte van om na het ontbijt lekker een half uurtje buiten te wandelen, fietsen of spelen.

Pas op met verlichting

Als er iets bepalend is voor hoe we slapen, is het wel het slaaphormoon melatonine. Dit wordt aangemaakt in je lichaam en neemt gedurende de dag en avond toe. Als er minder licht binnenkomt via de ogen, krijgt dit belangrijke hormoon de kans om toe te nemen.

Verlichting, televisieschermen en tablets blokkeren de aanmaak van dit belangrijke hormoon. Probeer daarom zuinig te zijn met schermen en dim de verlichting ’s avonds. Het is het beste om in de avond gebruik te maken van rode verlichting: dit heeft het minste invloed op de aanmaak van melatonine. Ik leg hier meer over uit in ‘De invloed van licht op de slaap van je kind‘.

Rust, routines en geduld

Als laatste is de belangrijkste tip om je routines vast te houden en geduldig te zijn. Hoe goed je jezelf en kleintje ook voorbereid, de klok verzetten is gewoon lastig en het komt twee keer per jaar voor. Het kan gebeuren dat je kleintje opeens weer vaker wakker wordt ’s nachts, zich ’s morgens verslaapt of ’s avonds moeilijk in slaap komt.

Probeer geduldig te blijven en help je kind door deze verandering heen. Door de bedtijd op tijd te verschuiven verklein je de kans op problemen. Het kan natuurlijk altijd gebeuren dat je kind er moeite mee heeft en een tijdje uit z’n normale doen is. Gewoon doorademen en rustig blijven, en misschien een kleine ochtendsnack naast het bed – zoals een banaan – voor als ze wèl om half zes wakker worden!

Vergeet je trouwens ook altijd wanneer de klok voor- en achteruit gaat? Na dit liedje niet meer:

https://youtu.be/4XD6JBvfdEY