Zorgen nachtvoedingen voor gaatjes?

Wie langer nachtvoedingen geeft, hoort vaak dat dit gaatjes kan veroorzaken bij jonge kinderen. In deze blog gaan we kijken of dat klopt én wat je eraan kan doen.

Jonge kinderen hebben nachtvoedingen nodig, dat is een feit. Maar… hoe zit dat dan met gaatjes? Vaak hoor je als argument om geen nachtvoedingen te geven, dat het slecht is voor de tanden. Ik moet eerlijk zeggen dat ik dat ook spannend vond.

Onze jongste heeft tot 25 maanden nachtvoedingen gehad, en veel ook. Daarnaast poetsen we de tanden hier in huis met tandpasta zonder fluoride. Twee keer een no-go volgens de tandarts.

Toen we onlangs bij de tandarts waren, was ik erg benieuwd of onze zoon dan gaatjes zou hebben ontwikkelt. Ik vertel het je onderaan deze blog.

Zoals we twee weken geleden in de podcast bekeken, zijn nachtvoedingen heel normaal. Tot een paar honderd jaar geleden, was er nog geen kunstvoeding, en was borstvoeding de enige mogelijkheid.

Het zou vreemd zijn dat borstvoeding vervolgens gebitsproblemen veroorzaakt.

Eén van de personen die zich hierin heeft verdiept is dr. Brian Palmer.

Deze man is onderzoeker en tandarts. Hij onderzocht honderden schedels om te kijken of tandproblemen vroeger bestonden. Al snel bleek dat er slechts een zeer klein deel van zijn onderzochte schedels, last had van tandproblemen. Hoe recenter de schedels waren, hoe meer tandheelkundige problemen er waren, zowel qua vorm van het gebit als qua tandbederf.

Maar wat veroorzaakt dan tandbederf?

De veroorzaker van tandbederf

De bacterie is tandbederf veroorzaakt, is Streptococcus mutans. Deze bacterie zorgt ervoor dat kinderen gaatjes krijgen, door suikers uit de voeding om te zetten in zuur – en het is dit zuur dat zorgt voor de problemen.

Moedermelk bevat echter lactoferrine. Deze proteïne heeft een remmend effect op bactieriën, en specifiek op de Streptococcus Mutans.

In een kleine studie werden zelfs tanden 12 weken in borstvoeding bewaard, en deze hadden geen enkel spoor van tandrot.

Toen er echter 10% sucrose aan de borstvoeding werd toegevoegd, ontstond er op korte termijn wél tandbederf. (Erikson, 1999). Dit impliceert dat invloeden vanuit buitenaf (zoals suikerrijke voeding) tandbederf veroorzaakt.

Steeds meer onderzoek naar borstvoeding laat zien dat dit juist bacteriën onschadelijk maakt, in plaats van laat groeien.

Maar lactose dan?

Vaak wordt er gezegd dat lactose verantwoordelijk is voor het tandbederf. Maar juist moedermelk heeft antibacteriële en enzymatische eigenschappen,  die ervoor zorgen dat er geen tandbederf op kan treden.

De reden dat wordt gedacht dat lactose voor problemen kan zorgen, is omdat het een melksuiker is. Maat het lactase-enzym splitst lactose in glucose en galactose in de darmen, in plaats van in de mond. De gedachte dat deze melksuiker problemen zou veroorzaken in de mond, is daarom niet juist.

Wat zorgt dan voor dat bacteriën een kans krijgen?

Er zijn verschillende oorzaken die tandbederf veroorzaken.

Het grootste probleem is ons huidige dieet. Het zit boordevol geraffineerde suikers en koolhydraten, die een aanslag zijn voor de mondflora en daarmee het gebit. Dr. Palmer benadrukt dat het niet aan de hoeveelheid suiker ligt, maar aan de mate van blootstelling eraan. Oftewel: de hele dag door kleine beetjes suiker zijn schadelijker dan één grote hoeveelheid.

Daarnaast kan een slechte mondflora een veroorzaker zijn. Door bijvoorbeeld in contact te komen met een volwassene die een slechte mondflora heeft met bacteriën die tandbederf veroorzaken, kan het gebit van een jong kindje worden aangetast.

Daarnaast kan een droge mond problemen veroorzaken. Kindjes die veel met de mond open slapen, hebben daardoor een hogere kans op tandproblemen. Het met de mond open slapen is sowieso een veroorzaken van meerdere slaapproblemen, omdat een kind niet goed in de diepe slaap kan komen hierdoor. Het is dus altijd een reden om naar de huisarts of de kno-arts te gaan.

Ook genen kan een rol spelen bij tandbederf, maar onderzoek laat zien dat dit slecht een zeer kleine rol kan spelen.

Maar kunstvoeding dan?

Dit is een lastige. Waar ik eerder aangaf dat nachtvoedingen zeker nodig zijn, is dit een lastiger situatie wanner een kindje kunstvoeding krijgt.

Vaak is het risico op tandbederf dan groter. Allereerst is dit namelijk niet antibacterieel, maar ook de manier van drinken (namelijk met de fles) vergroot de kans op het achterblijven van melk in de mond. Bij borstvoeding ligt de tepel namelijk ver achterin de mond, waardoor een kindje vaak geen melk bij de tanden en kiezen krijgt.

Als een kindje nog een nachtvoeding heeft, is het extra belangrijk op de algehele gezondheid te letten. Probeer de inname van koolhydraten en suikers zoveel mogelijk te beperken, en zorg ervoor dat de tanden en kiezen goed worden gepoetst.

In de afgelopen jaren heb ik met veel ouders gewerkt die kunstvoedingen gaven voor een langere periode dan 6 maanden. Tot nog toe heb ik geen ouders gehoord die gebitsproblemen hebben gekregen op de langere termijn.

Daarvoor letten ze wel goed op de vaste voeding, de algehele darmflora en mondflora door bijvoorbeeld probiotica te geven, en door extra te poetsen tussendoor.

Ik wil wel benadrukken dat ik géén medisch advies kan geven of vervangen, dus als je problemen vermoed, bespreek dit dan met je tandarts.

Onze kinderen

Zoals ik zei in het begin: onze kinderen hebben lange periode borst- en kunstvoeding gehad. Onze jongste heeft tot 25 maanden nachtvoedingen gekregen. Ook poetsen we de tanden bij ons thuis met tandpasta zonder fluoride.

Toen we onlangs bij de tandarts kwamen voor het eerst sinds anderhalf jaar (ik ben daarin absoluut geen goed voorbeeld, dus plan die half jaarlijkse afspraak voor je kindje!), was ik erg benieuwd hoe het ging met de tanden en kiezen van onze kinderen.

Alle drie hadden ze geen enkel gebitsprobleem of gaatje. De tandarts gaf ze zelfs een compliment dat het gebit er zo goed uitzag.

Nogmaals: ik geef geen medisch advies en ik raad je aan om gewoon regelmatig op controle te gaan. Dat probeer ik ook 😉.

Mythe kan de prullenbak in: gaatjes door nachtvoedingen.

En wil je dolgraag meer mythes doorgeprikt zien, meld je dan aan voor het gratis Mythbusting Webinar van vrijdag 16 december om 10:00.

Kan je er niet live bij zijn, meld je dan alsnog even aan: je krijgt het hele weekend de replay tot je beschikking. Aanmelden doe je hier.