Als moeder wordt er ontzettend veel van je verwacht. Boven alles is de verwachting dat we die hoge verwachtingen goed aan kunnen. En in een poging daaraan te voldoen, zijn we hard op zoek naar ‘de balans’. Wat dat is weet niemand, en dat kan ook niet: een balans vinden is gewoon onzin.

Je balans vinden

Je hoort het nogal eens: als je je balans maar vindt. Als moeder zou je die vanzelf eens moeten vinden.

Een balans. 

ba·lans (de; v(m); meervoud: balansen)

evenwicht: in balans zijn: in evenwicht; uit zijn balans raken: uit zijn evenwicht

Als je je balans vindt, dan ben je in evenwicht. En een evenwicht, dat is een stabiele toestand, zegt meneer van Dale.

Nou kan ik me heel veel dingen voorstellen, maar als moeder bevind ik me nooit in een stabiele toestand. Ik bevind me in een situatie met telkens wisselende prioriteiten en wisselende behoeften. Zelfs al zou ik een soort van stabiele toestand creëren, dan komt de jongste in een sprongetje, wisselt het rooster van mijn man, is mijn peuter drie keer per nacht wakker of wordt het druk op mijn werk.

Er is simpelweg geen balans te vinden in het leven van een moeder. Je kan geen taartverdeling maken van je tijd, en besluiten dat dit jouw balans is waar je je de komende tijd aan gaat houden.

Toen mijn zoontje was geboren en mijn peuter nogal overweldigd was, probeerde ik wanhopig een balans te vinden. Hij vijf minuten, zij vijf minuten, wij vijf minuten. Ik was constant aan het koorddansen om tegelijkertijd aan iedereens behoeften te voldoen. Ik voelde me doodongelukkig, omdat ik faalde bij het vinden van een balans.

De onbalans van alledag

Een balans vinden in je leven is lastig. Ernaar streven om een evenwicht te vinden waar je gelukkig van wordt, kan je verwachtingen opleggen die uiteindelijk een wet gaan worden in je hoofd. En als je verwachtingen dan niet kloppen, komt er een moment dat je ongelofelijk teleurgesteld bent – in jezelf.

Bijvoorbeeld: ik ga 8 uur per dag werken, vier dagen per week. Daarnaast ga ik één dag het huishouden doen, één dag met de kinderen spelen en één dag neem ik tijd voor mijn man en familie.

Als je vervolgens faalt om één van deze dingen waar te maken, maar je verwachtingen van die balans en jezelf hooggespannen zijn, zal er een moment van grote teleurstelling volgen. De dag dat je schoon wilt maken zijn je kinderen hangerig en huilerig. De dag voor je kinderen eindigt in een klein drama omdat je na vier keer wakker worden alleen maar doodmoe op de bank wilt hangen met twee liter koffie naast je in een thermoskan.

Als je eigen verwachtingen niet uitkomen en je daardoor teleurgesteld raakt in jezelf, kan dat je helemaal lam leggen. Kennelijk ben je de enige moeder die het niet voor elkaar krijgt om een balans te vinden in je leven en het lukt je niet om ook maar één ding goed te doen. Maar… als je geen balans moet zoeken, wat dan wel?

Prioriteiten stellen

pri·o·ri·teit (de; v; meervoud: prioriteiten)

het vóór mogen gaan; = voorrang

Wat je wel kan doen, is kiezen om prioriteiten te stellen. Een balans vinden die elke dag werkt is onmogelijk, maar je kan wel kiezen wat je prioriteiten zijn voor een dag. Dat kan heel klein zijn. Van ‘de ochtend er volledig voor je kinderen zijn’ tot ‘met de franse slag even stofzuigen’. En prioriteiten kan je altijd bijstellen.

Het is ook zo dat je maar één prioriteit kan hebben. Je kan niet èn voor je kinderen er zijn, èn succesvol dat belangrijke project afronden op je werk op hetzelfde moment. Dus als je één van beide je prioriteit maakt – voor een uur, een dag of een week – dan zal je moeten loslaten dat je op dat moment ook het andere met dezelfde overgave kan uitvoeren.

Toen mijn zoontje zeven weken was, liet ik de balans zoeken los en stelde een prioriteit: ik kon niet een huilende baby telkens tussen mij en mijn peutertje in houden. Dus vroeg ik hulp voor de baby, en stelde een prioriteit: mijn dochtertje weer eens onverdeelde aandacht geven. En door even het huis uit te gaan en me honderd procent op mijn peutertje te richten, kreeg ik ineens heel veel rust. Voor haar, maar ook voor mezelf. Ze was mijn prioriteit.

Loslaten wat geen prioriteit heeft

Eén van de moeilijkste dingen aan prioriteit geven aan het één, is dat je moet loslaten wat geen prioriteit heeft. Als je kiest om één ding uit te voeren, kan je het beste loslaten wat geen voorrang heeft. Kies je ervoor een ochtend met je kinderen te spelen, leg je telefoon dan weg. Je kinderen hebben voorrang. En zit je op je werk met een project dat je goed wilt afronden? Pieker dan niet over je kinderen die thuis zijn.

Het eerste jaar van mijn dochter zat ik in constante tweestrijd. Ik was wel op mijn werk, maar er was vrijwel geen seconde dat ik niet dacht aan haar. Er kwam niks uit mijn handen en voelde me ongelofelijk schuldig dat ik er niet was voor haar. Ik eiste elke dag foto’s en berichtjes met updates van mijn man.

Maar er kwam nog een probleem bij kijken. Doordat ik op mijn werk slecht functioneerde en constant bij haar wilde zijn, voelde ik me thuis schuldig. Schuldig dat ik niet dat ene telefoontje had gepleegd, of mijn mail had afgerond. Want op die momenten keek ik naar filmpjes van haar, of dacht ik aan haar. Of zat ik op allerlei sites te zoeken naar informatie over hoe ik met haar kon spelen, of hoe ik haar kon opvoeden.

En dus was ik er thuis ook niet meer volledig bij. Als ik met haar speelde, zat ik in gedachten op mijn werk die ene mail af te tikken. Als ik schoonmaakte, voelde ik me schuldig. Las ik een boek? Dan voelde ik me rot omdat ik niet bij mijn man was. Er was niks in mijn leven dat me het gevoel gaf dat ik de balans zou kunnen vinden.

Dag, balans!

Nu is er nog steeds geen balans. Er zijn wel prioriteiten. Afgelopen weekend moest ik ècht de slaapkamers stofzuigen en de badkamer grondig schoonmaken. Het was echter ontzettend mooi weer, en ik had de hele week hard gewerkt. Daarnaast was ik vrijdagavond weggeweest toen de kinderen in bed lagen, en ik snakte simpelweg naar een rustig weekend met gekke spelletjes en voetje baden in een opblaasbadje.

Dus dat kreeg de prioriteit. Er was geen balans, geen weegschaal die uit evenwicht raakte. Er was een prioriteit om te spelen en buiten te zijn. Dat kreeg voorrang op al het andere. En soms zijn er weekenden dat het wel anders is, en ik de badkamer wel degelijk een prioriteit vind – ik krijg het serieus benauwd als die stoffig is.

Loslaten dat er een balans moet zijn geeft rust

Als je niet wanhopig zoekt naar de balans, naar die ene formule die je rust geeft… dan komt er rust. Dan kan je aandacht geven aan wat je op dat moment doet, zonder het idee te hebben dat er een balans wordt verstoord. Als je baby ’s nachts opeens een extra knuffel nodig heeft, dan kan dat je prioriteit zijn boven een goede nacht slaap. Die slaap haal je wel weer ergens in. Of niet, maar dat maakt dan ook niet uit, daarvoor is er koffie.

Loslaten dat er een balans moet zijn, zorgt ervoor dat je ook niet uit balans – en dus uit je evenwicht – kan raken. Je doet een stap opzij, ademt diep in, en kiest je prioriteit opnieuw. Geen hooggespannen verwachtingen van ‘elke dag 2 uur voor mezelf, 8 uur voor het werk en 4 voor de kinderen’, maar een keuze maken wat je op dat moment doet.

Nog steeds zijn er dagen dat ik met mijn telefoon in mijn hand op het werk zit en me afvraag hoe het thuis gaat. En er zijn ook nog dagen dat mijn laptop thuis even aangaat om iets af te maken dat ik liet liggen op kantoor. Maar dan gaat dat even voor. Dan probeer ik me niet schuldig te voelen dat dat prioriteit heeft. Voor even. Want als mijn peuter vervolgens haar knie schaaft in de tuin… nou ja, dan is er weer een nieuwe prioriteit.

En ja, je mag ook weleens jezelf prioriteit geven en lekker op de bank kruipen met een boek. Dan voel je je vanzelf tot rust komen. Probeer het eens een weekje: geen balans, maar prioriteiten.