Een familiebed – wat is het en wat zijn de voordelen?

Als je kleine kinderen hebt, is slaap een belangrijk onderdeel van verhitte discussies. Er zijn ondertussen vele boeken geschreven over hoe iedereen zou moeten slapen. Eén van de mogelijkheden is een familiebed. Hoe ziet dat eruit en wat zijn de voordelen?

Wat is een familiebed?

Een familiebed is eigenlijk precies wat het zegt: één groot bed waar de hele familie in slaapt. Dat is dus niet hetzelfde als het ouderlijk bed met daarin 2 kinderen die rondwoelen, maar gewoon een écht bed voor iedereen.

In ons geval bestaat het familiebed uit drie boxsprings van dezelfde hoogte, en één ikea-hack Gulliver co-sleeper (zoals deze). We hebben dus allemaal ons eigen bed, ons eigen matras en onze eigen ruimte. Nogal noodzakelijk, want ik ben een erg lichte slaper en zou geen oog dichtdoen als één van de kinderen tegen me aan zou liggen.

Waarom een familiebed?

Elke nacht rond twee uur kroop onze oudste bij ons in bed. En als onze jongste geen lichaamscontact had, werd hij onherroepelijk huilend wakker en kon je de hele nacht op en neer laten lopen. Omdat we absoluut geen voorstanders zijn van het laten huilen van een baby of kind, vonden we dat prima. Zelf worden we ’s nachts ook wel eens wakker, en het is niet gek dat jonge kinderen het eng vinden in het donker.

Bovendien is geborgenheid en warmte in de nacht juist éxtra fijn en knus, toch? Vind ik wel. Dus toen mijn man en ik de zoveelste nacht apart sliepen – de één bij de jongste, de ander bij de oudste – opperde hij simpelweg: kunnen we die bedden niet tegen elkaar aanzetten?

En dus schoven we de bedden tegen elkaar aan en sindsdien slapen we met z’n vieren op één kamer. En weet je? Sindsdien slaapt iedereen de hele nacht door, op hier en daar een snik of knuffel na.

De voordelen van een familiebed

Een familiebed heeft een hoop voordelen ten opzichte van allemaal apart slapen. Omdat er vaak nogal vreemd wordt aangekeken tegen samen slapen, hierbij de voordelen op een rijtje.

1. Iemand even vasthouden gaat heel makkelijk

Een jammerkreet en een hoop gesnik betekenen vaak een enge droom. Of gewoon simpelweg een kind dat even wakker schrok van een hard geluid, een deken die niet goed ligt of een vreemde houding. Als je samen slaapt, is vaak het uitsteken van je hand en een knuffel geven al genoeg om iedereen weer rustig in slaap te laten dommelen. Niet op je blote voeten over de koude vloer rennen naar de kinderkamer – gewoon blijven liggen en even aaien.

2. Het scheelt ruimte

Eerlijk waar – al die kleine kinderen met een eigen kamer waar ze met moeite doorslapen kost erg veel ruimte in je huis. Ruimte die je kan gebruiken voor een kantoortje, een waskamer, een inloopkast, noem maar op. Als je dan tóch allemaal samen op één kamer ligt, kan je die andere kamers gebruiken voor wat anders nuttigs. Kan je die dure uitbouw mooi uitstellen tot de kinderen wat groter zijn.

3. Je hoeft ’s morgens niet zo vroeg uit bed

Er zijn dagen dat je simpelweg vroeg op moet staan als iedereen naar school moet en moet gaan werken. Maar die dagen dat je wèl rustig aan kan doen, worden alleen maar leuker met een familiebed. Een paar boeken en knuffels erbij, en je kinderen vermaken zich nog een uurtje terwijl je zelf nog wat dommelt.

4. Mama-honger stillen kan makkelijk in de nacht

Als je als moeder werkt buitenshuis,  kan het voelen alsof je nooit genoeg tijd hebt met je kinderen. En waarschijnlijk voelt het voor je kinderen ook zo. De kans is groot dat kleine kinderen die tijd samen willen inhalen. Worden ze in de nacht wakker, en ben je er niet? Grote kans dat ze dan gaan roepen of huilen.

Bij een familiebed is dat probleem opgelost: opeens heb je zomaar een uur of acht die je samen doorbrengt, zonder dat je er moeite voor moet doen. En zie punt 1 – iemand vasthouden is dan zo gebeurd.

5. Borstvoeding wordt een stuk makkelijker

Geef je borstvoeding? Tot zeker anderhalf jaar is het doodnormaal dat een kleintje nachtvoedingen nodig heeft. Dit heeft enerzijds te maken met mama-honger, maar anderzijds ook gewoon met de snelle ontwikkeling van dat kleine lichaampje. Geen gedoe meer in een schommelstoel, badjassen en warme sloffen: in een familiebed rol je even opzij, leg je aan, en rol je daarna weer eenvoudig terug naar je eigen stukje bed.

6. Bedtijd wordt makkelijker

“Mama, wil je nog eeeeeven bij me blijven?” moet wel de meeste gestelde vraag zijn rond bedtijd. En dat terwijl je tegen zeven uur ’s avonds waarschijnlijk ook keihard behoefte hebt aan tijd voor jezelf. Als je de kamer uitloopt en pas in de morgen weer terugkomt, is het voor je kleintje soms heel lastig om je te laten gaan.

Maar als je samen slaapt, kan je gerust zeggen: “Nee, ik ga nog heel even wat beneden doen, en daarna kom ik lekker naast je liggen.” Wedden dat je sneller naar beneden kan zonder dat er grote tranen worden vergoten?

7. Bedtijd wordt luier

Als het punt hierboven niet opgaat voor jou en je kind (oftewel, jouw aanwezigheid is nog steeds nodig bij het in slaap vallen – en dat is prima), dan wordt bedtijd in ieder geval ook luier voor jou. Want in plaats van half in een ledikantje hangen om nog een extra knuffel te geven, kan je gewoon even in je eigen bed gaan liggen en wat ontspanningsoefeningen doen terwijl je bij je kleintje blijft. Ook een win-win situatie toch?

8. Bedtijd met meerdere kinderen wordt eenvoudiger

Toen we alleen onze dochter hadden, leek bedtijd soms al op googelen. Met twee kinderen konden mijn man en ik het samen goed redden – hij hier, ik daar. Maar zwanger van de derde, rijst ook de vraag ‘hoe moet dat dan?’ Nou… zo dus. Nu gaat vaak één van beiden naar boven met de kinderen, leest een verhaaltje in bed en pas bij het liedje zingen komt de ander. Ideaal – zo kunnen alle kinderen in hun eigen bed hun slaapritueel hebben en zijn we toch snel klaar.

Maar heb je dan nog wel een moment voor jezelf?

Eén van de dingen waar ik bang voor was bij een familiebed, was dat ik geen tijd meer zou hebben om zelf even op te laden. Waar ik eerder altijd nog even een boek las in bed, kon dat nu niet meer. Ik ben altijd heel erg gesteld op een plekje voor mezelf, een moment in de dag dat ik even helemaal rustig kan zitten, en ik dacht dat dat nu voorbij zou zijn.

Maar toen we een weekje een familiebed hadden geprobeerd, merkte ik dat ìk beter doorsliep omdat ik veel minder me af lag te vragen of ik iemand hoorde huilen. Ook hadden we geen nachtelijke wandelpartijen over de gang, en bedtijd werd relaxter en sneller. Al met al hield ik meer tijd over in de avonden om zelf nog even op te laden – gewoon beneden op de bank, in plaats van in mijn bed. En ik sliep beter, waardoor ik overdag ook fitter was.

Is een familiebed ideaal?

Of een familiebed ideaal is… dat hangt helemaal af van je eigen kijk op bedtijd en de nacht. Wat ons betreft is het een ideale oplossing voor dit moment. Het is bekend dat kinderen hoe dan ook op een gegeven moment zelf behoefte krijgen aan tijd en een kamer voor zichzelf. Dat betekent dat je ze dus niet op hun 18e je bed uit hoeft te trappen – bij een gezonde ontwikkeling komen ze vanzelf met het idee dat ze wel eens wat privacy willen in de nacht.

Natuurlijk zijn er nadelen aan een familiebed – net zoals er nadelen zijn aan allemaal op een aparte kamer slapen. Om zo eerlijk mogelijk te zijn heb ik die hier voor je op rijtje gezet!

As promised: hier is onze situatie. Iedereen heeft z’n eigen bed en ruimte (soms geholpen met een tochtstopper of borstvoedingskussen onder de randen gepropt). Zo is het slapen eigenlijk heel gemakkelijk. We hoeven er nooit uit, zij ook niet. Troosten is binnen handbereik.

Soms vertrekt één van de kinderen een tijdje naar de eigen kamer, om daarna weer even terug te komen in drukke of gespannen periodes.