Gefeliciteerd! Je hebt de eerste drie maanden met je baby overleefd! Als je geluk hebt, slaapt je baby aan het einde van die drie maanden redelijk zelfstandig en pakt hij soms zomaar een ‘nacht’ van vijf uurtjes. Je prijst jezelf gelukkig: jij hebt één van de bijzondere baby’s die goed slapen. En dan… is hij vier maanden.

Serieus, wat gaat er mis rond vier maanden!? Je baby slaapt weer als een pasgeboren baby – als hij al slaapt. Negen van de tien keer duurt het langer om hem in slaap te krijgen dan dat hij slaapt, om nog maar niet te spreken over de nachten.
Zo’n 58% van de baby’s is in staat om rond 3 á 4 maanden een stuk van vijf uur non stop te slapen… maar dat gebeurt zelden.

Rond vier maanden veranderen een heleboel dingen voor je kleintje, die allemaal invloed hebben op hoe je baby slaapt.

Ontwikkeling lichamelijk

Rond vier maanden wordt je kind een stuk sterker. Zijn oog-hand coördinatie verbetert, hij kan zijn hoofd optillen en hij kan gerichter gaan bewegen.

Hij kan nu ook gaan (oefenen met) omrollen. Een ontwikkeling die enorme impact heeft op de slaap van je baby, omdat hij zichzelf constant in andere houdingen wurmt.

Ontwikkeling geestelijk

Rond vier maanden kan je kind ook gezichten en mensen gaan herkennen. Waar hij onder de vier maanden nog door iedereen makkelijk vast kon worden gehouden, kan hij je nu goed herkennen – en ook herkennen wanneer hij wordt vastgehouden door iemand die niet zijn vader of moeder is.

Daarnaast begint ook spraak zich te ontwikkelen. Dat merk je misschien niet direct, maar langzamerhand begint je baby te brabbelen en geluidjes te maken.

Ook wordt je kleintje zich steeds bewuster van de omgeving. Hij wil alles zien, horen, aanraken en volgen. Het maakt niet uit wat er gebeurt: je kleintje is afgeleid door het minste of geringste. Voeg dat samen met de mogelijkheid om zijn lichaam gerichter te gaan bewegen en je komt uit op een baby die elke paar seconden de borst loslaat, weer aanhapt, loslaat, rondkijkt, even lacht, en met moeite geconcentreerd kan drinken.

Als laatste begint er nu ook frustratie te ontstaan: je baby ziet wat er gebeurt, kan zijn lichaam gericht(er) bewegen en is toch helemaal afhankelijk van jou. Hij kan niet zitten, kruipen of zeggen wat hij wil.

Ontwikkeling in eten en drinken

Zoals ik al uitlegde: doordat je baby de hele tijd afgeleid kan raken van zijn omgeving, gaat hij minder drinken overdag. Tel daarbij op dat hij alles in zijn mond stopt omdat dat het meest ontwikkelde zintuig is, en al snel wordt de conclusie getrokken dat hij toe is aan vast voedsel.

Dit is echter niet waar: hij heeft gewoon moeite met concentreren. Soms hoor je de tip dat je het beste kan voeden in een donkere kamer waar je baby niet afgeleid wordt. Dit klopt, maar is lang niet altijd haalbaar bij de gastouder, als je andere kinderen hebt rondlopen of als je overdag de deur uit gaat.

Drie maal raden wanneer je dan de situatie hebt van een donkere kamer zonder afleiding… Juist ja: in de nacht, als er weinig anders te doen is dan slapen en drinken met volle concentratie.

De kans is dus groot dat je kind nu ’s nachts extra gaat drinken omdat hij overdag wat minder binnenkrijgt.

Invloed op het slapen van je 4 maanden oude baby

Ah, slaap. Slapen rond vier maanden kan een complete ramp zijn die je huishouden kan ontwrichten. Weet je nog wat ik zei over lichamelijke en geestelijke ontwikkeling? Je kind heeft nu heel erg goed door als je niet bij hem bent. Ondanks dat de echte fase van scheidingsangst pas tussen de 8 en 12 maanden is, bestaat de kans dat hij nu amper wil slapen als hij niet dichtbij jou is.

Hij heeft je nodig in een tijd die voor hem ontzettend spannend is omdat alles in zijn lichaam en in zijn brein nu in één keer met een enorme sprong ontwikkelt. Om deze dingen te kunnen bevatten en bij te kunnen houden, wil hij maar één ding: de veiligheid en de geruststelling van je armen om hem heen. Dus ondanks dat het vervelend is, is het eigenlijk ook een compliment dat hij zo graag heel dicht bij je wil zijn om alle veranderingen te kunnen bevatten.

Daarnaast stoppen de hersens van een baby niet tijdens de slaap. Hij wil oefenen, oefenen en nog eens oefenen met de nieuwe dingen die hij aan het ontdekken is. Hierdoor wordt slapen een ware strijd en zal je merken dat hij niet zonder slag of stoot neer gaat (figuurlijk dan ;) ).

En dan de ontwikkeling in het slapen van de baby

Naast de enorme impact van alle ontwikkelingen van je baby op zijn slaap, ondergaat ook de manier waarop je baby slaapt een metamorfose. Sliep een baby eerder kleine stukjes en viel hij direct in een diepe slaap? Nu verandert dit hele patroon ook.

Als volwassene heb je een slaapcyclus die zich gedurende de nacht 4 of 5 keer herhaalt. Deze cyclus duurt ongeveer 90 tot 120 minuten. Je baby heeft dit niet.

Allereerst heeft je baby de eerste maanden geen eigen circadiaans ritme (een biologisch ritme waarvan de cyclus ongeveer één dag duurt – uit het Latijns: circa = rond, dies = dag). In de baarmoeder kreeg je kind de hormonen van de dag en nacht mee via de navelstreng (bijvoorbeeld melatonine), maar de eerste maanden heeft een baby dat niet en maakt hij deze hormonen ook niet aan. Dit ontwikkelt in de vierde maand.

Daarnaast heeft een pasgeboren baby een heel andere slaapcyclus dan wij: ze slapen zo’n 20 minuten licht, dan 20 minuten heel diep en daarna worden ze vaak weer wakker. Dit is dus heel normaal. Rond vier maanden verandert dit.

Rond vier maanden maakt een baby dus een flinke verandering door in hoe hij slaapt. Heeft hij aan het begin van de vier maanden nog geen ritme, rond zes maanden lijkt dit ritme al heel erg veel op het onze. De slaapcyclus van een baby is echter nog wel steeds rond de 45 minuten. Is er iets dat hem alarmeert of zijn aandacht vraagt, dan wordt hij na drie kwartier wakker.

Dus… slapen rond vier maanden?

Als je baby rond vier maanden oud is, verandert er dus heel veel voor hem. Deze tijd is een enorme uitdaging voor jou als moeder, want het kan je het gevoel geven dat je alles fout doet, terwijl je net lekker in een ritme kwam.

Het algemene beeld dat baby’s vanaf 4 tot 6 maanden zouden kunnen doorslapen, helpt ook niet mee. Het enige dat je echter kan doen, is ervoor zorgen dat je er voor je baby bent. Je baby in slaap laten huilen leert hem niet om zelf beter door te slapen: het leert hem dat je niet komt als hij je nodig heeft.

Als je alle bovenstaande ontwikkelingen meeneemt in deze periode, zal je begrijpen dat het ook voor je baby een heel moeilijke periode is. Het goede nieuws is echter: je komt er wel doorheen. Je baby heeft je aanwezigheid en je geruststelling heel erg hard nodig nu.

Als hij ’s nachts vaker wakker wordt, kan dat door verschillende factoren komen. Huilt je baby overdag, dan is dat niet jouw fout. Je kan er niet altijd wat aan doen, maar je kan er wel voor kind zijn.

Probeer goed voor jezelf te zorgen in deze maanden. Vaak ben je zelf net weer aan het werk als deze periode aanbreekt en ebt de aandacht van buitenaf voor je pasgeboren baby weg. Je voelt je heel ver verwijderd van een ideale situatie.

Vraag om hulp. Vraag om hulp van je man, je buren, familie, vrienden. Deze periode gaat weer voorbij, en rond zes maanden komt alles rondom de babyslaap weer in een rustiger vaarwater. Tot die tijd kan je niets anders dan voor jezelf en je baby geduld en begrip opbrengen.

Echt waar. Het gaat voorbij. En je doet het geweldig.

>> Lees ook verder over de ontwikkeling van de slaap in het eerste jaar van je baby <<